Testosteron speelt een belangrijke rol in het lichaam, zowel bij mannen als vrouwen. Het beïnvloedt onder andere spiergroei, vetverdeling, energie, libido en stemmingen. Maar waar komt dit hormoon eigenlijk vandaan?
In dit artikel ontdek je precies waar testosteron wordt aangemaakt, hoe het productieproces verloopt, welke factoren de aanmaak beïnvloeden en hoe je dit eventueel op natuurlijke wijze kunt ondersteunen. Alles wordt concreet en helder uitgelegd, zonder vaagheden.
Waar wordt testosteron aangemaakt?
Testosteron wordt voornamelijk aangemaakt in de testikels bij mannen en in de eierstokken bij vrouwen. Daarnaast wordt ook een klein deel geproduceerd in de bijnieren, bij zowel mannen als vrouwen.
Bij mannen vindt ongeveer 95% van de testosteronproductie plaats in de Leydig-cellen in de testikels. De overige 5% komt uit de bijnieren. Bij vrouwen is de totale testosteronproductie veel lager, en is deze grotendeels verdeeld tussen de eierstokken en de bijnieren.
De aanmaak van testosteron wordt aangestuurd door het hypothalamus-hypofyse-gonade-as-systeem, oftewel de HPG-as. Hierbij geeft de hypothalamus het signaal om het hormoon LH (luteïniserend hormoon) aan te maken, dat vervolgens de testikels of eierstokken stimuleert om testosteron te produceren.
Hoe werkt de aanmaak van testosteron in het lichaam?
Het productieproces van testosteron verloopt in meerdere stappen:
- Hypothalamus geeft het hormoon GnRH af
Dit signaal activeert de hypofyse. - Hypofyse maakt LH aan
Dit hormoon reist via het bloed naar de geslachtsklieren (testikels of eierstokken). - LH stimuleert de productie van testosteron
Bij mannen gebeurt dit in de Leydig-cellen van de testikels. - Testosteron komt in de bloedbaan
Het hormoon wordt verdeeld door het lichaam en beïnvloedt onder andere spieren, botten, libido en energie.
Het lichaam regelt de hoeveelheid testosteron via een feedbackmechanisme. Als er genoeg testosteron aanwezig is, wordt de productie automatisch afgeremd.
Wat beïnvloedt de aanmaak van testosteron?
De aanmaak van testosteron wordt beïnvloed door meerdere factoren, zowel positief als negatief. Hieronder staan de belangrijkste invloeden:
Factoren die de productie verhogen:
- Regelmatige sporten en krachttraining
- Voldoende slaap (minimaal 7–8 uur per nacht)
- Gezonde vetinname (zoals uit olijfolie, noten of vette vis)
- Stressvermindering (minder cortisol = meer testosteron)
- Zonlicht of vitamine D-suppletie
Factoren die de productie verlagen:
- Chronische stress of slaaptekort
- Overmatig alcoholgebruik
- Obesitas of een ongezond voedingspatroon
- Overtraining of te weinig herstel
- Gebruik van bepaalde medicijnen (bijvoorbeeld corticosteroïden)
Een gezonde levensstijl heeft dus een directe invloed op je hormonale balans.
Wat is het verschil tussen testosteron bij mannen en vrouwen?
Hoewel zowel mannen als vrouwen testosteron aanmaken, verschilt de hoeveelheid aanzienlijk.
- Mannen produceren gemiddeld 7 tot 10 keer meer testosteron dan vrouwen. Dit verklaart waarom mannen doorgaans meer spiermassa, minder vetmassa en een hoger libido hebben.
- Vrouwen hebben lagere niveaus, maar testosteron speelt ook bij hen een rol bij energie, stemming, botsterkte en libido.
Bij beide geslachten is een disbalans in testosteron merkbaar, bijvoorbeeld door vermoeidheid, spierafname of stemmingswisselingen.
Kun je testosteron op natuurlijke wijze verhogen?
Ja, in veel gevallen kun je een lage testosteronwaarde verbeteren zonder medicatie. Hier zijn enkele bewezen strategieën:
- Beweeg regelmatig, vooral met zware krachttraining
- Eet voldoende gezonde vetten, zoals avocado, eieren en noten
- Vermijd langdurige stress en zorg voor ontspanning
- Zorg voor een stabiel lichaamsgewicht, vermijd onder- of overgewicht
- Slaap voldoende, want het lichaam maakt ’s nachts het meeste testosteron aan
- Zorg voor voldoende vitamine D, via zonlicht of supplementen
Deze maatregelen helpen het lichaam om optimaal te functioneren, inclusief de hormonale processen.
Veelgestelde vragen
Wordt testosteron alleen in de testikels aangemaakt?
Nee, ook de bijnieren en eierstokken (bij vrouwen) maken een kleine hoeveelheid aan. Bij mannen komt het overgrote deel uit de testikels.
Kun je testosteron meten met een bloedtest?
Ja, een bloedonderzoek geeft inzicht in je testosteronwaarden. Dit gebeurt meestal ’s ochtends, wanneer de waarden het hoogst zijn.
Daalt testosteron vanzelf met de leeftijd?
Ja, vanaf ongeveer 30 jaar daalt het testosterongehalte gemiddeld met 1 tot 2% per jaar.